การเปลี่ยนแปลงของบรรจุภัณฑ์อาหารในปัจจุบัน ผู้ผลิตวัสดุบรรจุภัณฑ์ใช้แนวคิดเลียนแบบธรรมชาติให้มากที่สุด เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ปลอดภัยต่อผู้บริโภค และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
ผศ.ดร.นุชจรินทร์ เหลืองสะอาด ภาควิชาเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์ คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี จะมาช่วยไขข้อสงสัยในประเด็นดังกล่าว
ถึงแม้ว่าในปัจจุบัน “พลาสติก” ถูกมองว่าเป็นต้นเหตุหนึ่งที่ทำลายสิ่งแวดล้อมของโลก เพราะขยะจากพลาสติกที่มีปริมาณมากขึ้น ได้ส่งผลเสียทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อสิ่งแวดล้อม เนื่องจากขยะพลาสติกเหล่านี้ใช้เวลานานในการย่อยสลาย แต่ในขณะเดียวกัน “บรรจุภัณฑ์พลาสติก” เป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องใช้ในการรักษาคุณภาพอาหารและทำให้ขนส่งได้สะดวก จึงมีการคิดค้นพลาสติกที่ผลิตจากวัตถุดิบทางธรรมชาติและสามารถย่อยสลายได้ในเวลาที่น้อยกว่าพลาสติกที่ผลิตจากปิโตรเลียม
พลาสติกชีวภาพ หรือ Bioplastic ประเภท PLA (Polylactic acid) เป็นพลาสติกที่ผลิตได้จากวัตถุดิบจากธรรมชาติที่สามารถผลิตทดแทนได้ใหม่ เช่น ข้าวโพด อ้อย มันสำปะหลัง ซึ่งพลาสติกประเภทนี้เป็นพอลิเมอร์ธรรมชาติที่มีการนำมาใช้งานอย่างแพร่หลาย ผลิตขึ้นมาทั้งในรูปแบบของฟิล์มห่อหุ้มอาหาร ถ้วยพลาสติก และภาชนะสำหรับบรรจุอาหารและเครื่องดื่มต่างๆ สามารถใช้ทดแทนพลาสติกชนิด PET (Polyethylene terephthalate), LDPE (Low Density Polyethylene) หรือ PS (Polystylene) ได้
กระแสความนิยมใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมีความต้องการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เช่น พลาสติก PLA ที่เรียกได้ว่ามีความปลอดภัย สามารถใช้เป็นบรรจุภัณฑ์อาหารชนิดสัมผัสอาหารได้โดยตรง เป็นพลาสติกที่ย่อยสลายได้โดยใช้เวลาไม่นานเท่าพลาสติกที่ผลิตจากปิโตรเลียม บรรจุภัณฑ์อาหารที่ผลิตจากพลาสติก PLA จึงเป็นอีกทางเลือกที่จะช่วยลดขยะตกค้างได้
ผศ.ดร.นุชจรินทร์ เหลืองสะอาด ภาควิชาเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
มีงานวิจัยที่พบว่าพลาสติก PLA ใช้พลังงานในการผลิตน้อยกว่าพลังงานในการผลิตพลาสติกฐานปิโตรเลียมถึงร้อยละ 65 และสามารถลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ถึงร้อยละ 63 นอกจากนี้ ปัจจุบัน ในหลายประเทศมีการออกฉลากเขียว (Green Label ) ให้ใช้สำหรับบรรจุภัณฑ์ที่ทำจากไบโอพลาสติก เพื่อเป็นหนึ่งในจุดขายสำหรับผู้บริโภคที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม
สำหรับในประเทศไทย มีบริษัทผลิตอาหารที่พัฒนาถาดพลาสติกชีวภาพ ซึ่งย่อยสลายได้นำมาใช้กับสินค้าหมูสด ไก่สดแช่เย็น นอกจากนี้ ในระยะหลังมานี้ มีการพัฒนาคุณภาพของพลาสติกชีวภาพให้ใกล้เคียงกับพลาสติกฐานปิโตรเลียม เช่น พัฒนาคุณสมบัติของฟิล์มพลาสติก PLA ให้ต้านทานเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราได้ ทำให้ฟิล์มพลาสติก PLA เป็นตัวเลือกแรกๆ ที่จะใช้ในการผลิตบรรจุภัณฑ์อาหาร
ด้วยคุณสมบัติในการผลิตจากวัตถุดิบธรรมชาติ ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ทำให้พลาสติก PLA เป็นที่ต้องการมากขึ้นในอุตสาหกรรมต่างๆ โดยเฉพาะอุตสาหกรรมอาหารที่ให้ความสำคัญเรื่องความปลอดภัยของอาหารและบรรจุภัณฑ์เป็นเรื่องสำคัญที่สุด